نورعلی عبدالهی خلاصه کتاب جهانی شدن و دین

خلاصه کتاب جهانی شدن و دین

یکی از جدی ترین نقد هایی که به نظریه جهانی شدن گرفته شده، عدم توافق بر مساله وجود جهان به مثابه یک کل است. از جهتی دیگر فرایند جهانی شدن بیشتر به معنای فرایند دنیایی شدن و تخلیه جامعه و تاریخ انسانی از رمز و راز وهم آلود جهان دین بوده است چرا که دنیایی شدن ضرورت نظری طرح های توسعه غربی و نظریه اجتماعی سکولار بوده است و دین به عنوان معضلی برای تحقق این نظریه اجتماعی است. این در حالی است که در نظام دینی هستی سکولار معضله ای است که دین برای حل آن آمده است. مهم ترین وجه معضله بودن هستی سکولار، خودبنیادی انسان متجدد است. و این نگاه با نظریه دین که به خدایی جهان آفرین و تاریخ ساز اعتقاد دارد در تناقض است. در نگاه دینی انسانی که پیوسته در طبیعت به سر برده و محسور در تاریخ است، نمیتواند از خویش اراده ای پیدا کند تا نیرو های طبیعی را در جهت تغییر تاریخ و جهت دهی به آن تغییر دهد. در نتیجه با پیشرفت تجدد دین به طور کامل از حوزه هستی تجدد بیرون خواهد رفت و دین تنها در جایی باقی خواهد ماند که انسان شجاعت "عقلانیت ورزی" را بدست نیاورده باشد. بر همین اساس توسعه "علم"  چاره عقب ماندگی برای دین ورزی تلقی میشد ولی همیشه بیم بازگشت دین به عرصه هستی بوده است.

جهانی شدن با توجه به عمقی که دارد نه یک تحول اجتماعی ساده بلکه آغاز تاریخی جدید یا پیدایش عصری نو در تاریخ زندگی بشر است و این تحول گسترده جایی برای "عقلانیت" باقی نمیگزارد. در این حال دین تبدیل به پناهگاهی غیر واقعی برای گریز از وحشت این تحول بزرگ برای کسانی که تحمل آن را ندارند میباشد.

اما به هر حال جهانی شدن فرایند خود را طی کرده تا کل نظامات اجتماعی را در جهت نظم عقلانی تجدد سازماندهی مجدد کند.