سقوط ازاد:آمریکا،بازارهای آزاد و فرو افتادن اقتصاد جهانی

سقوط آزاد اقتصاد

…سقوط آزاد…

 “سقوط آزاد” نام آخرین کتاب جوزف استیگلیتز، اقتصاددان برنده‌ی نوبل اقتصادی است که عنوان فرعی “آمریکا،بازارهای آزاد و فرو افتادن اقتصاد جهانی” را برای آن برگزیده است.
در ادامه بخش هایی از پیش‌گفتار این کتاب آمده است. کتابی که استیگلیتز در آن به بحران اقتصادی سال۲۰۰۸ آمریکا و ناکارآمدی سیستم اقتصادی آمریکا می پردازد.

در بحران بزرگی که در سال ۲۰۰۸ آغاز شد، میلیو نها نفر در امریکا و در سرتاسر جهان خانه های شان و کارهای شان را از دست دادند.بسیاری بیش تر در هراس و نگرانی از بروز چنین وضعیتی بودند و تقریباً هرکس که پولی برای بازنشستگی یا آموزش کودکان کنار گذاشته بود دید که این سرمایه گذاری به مرور به کسری از ارزشش کاهش یافته است.

بحرانی که در امریکا آغاز شد زود جهان را دربرگرفت، چنانکه در سرتاسر جهان میلیون ها نفر شغل شان را از دست دادند تنها ۲۰ میلیون نفر در چین و صدها میلیون نفر به ورطه ی فقر افتادند.

قرار نبود چنین باشد. اقتصاد مدرن، با ایمانش به بازارهای آزاد و جهانی سازی، رفاه همگان را وعده کرده بود…

این افت ما را وامی دارد که در دیدگاه هایی که مدت زمان درازی است درست شمرده شده بازنگری کنیم.

استیگلیتز اقتصاد سرمایه داری تا ضدجهانی شدن؟

آقای استیگلیتز در سال 1943 در ایالت ایندیانای امریکا متولد شد در سال 1967 از دانشگاه ام.آی.تی ، دکترا گرفته و سه سال بعد در دانشگاه ییل ، درجه استادی دریافت کرده است .

در معروفترین دانشگاههای امریکا تدریس کرده و در فاصله سالهای 1993 تا 1995 عضو شورای مشاوران اقتصادی رئیس جمهور کلینتون و در فاصله سالهای 1995 تا 1997 رئیس شورای مشاوران اقتصادی وی و عضو کابینه کلینتون بوده است . در فاصله سالهای 1997 تا 2000 اقتصادان ارشد و معاون ارشد رئیس بانک جهانی بوده و در سال 2001 جایزه نوبل اقتصادی را دریافت کرده است . وی ده ها کتاب و مقاله و سخنرانی تا کنون منتشر کرده و ده ها پست مشاور اقتصادی در امریکا داشته است . در سال های اخیر وی منتقد عملکرد بانک جهانی ، صندوق بین المللی پول و وزارت خزانه داری امریکا شده و چند کتاب در این رابطه نوشته است . کتاب حاضر دیدگاههای انتقادی شدید تری نسبت به پدیده " جهانی سازی " را از وی نشان می دهد . او خالق شاخه ای از اقتصاد تحت عنوان " اقتصاد اطلاعات " می باشد که موجب کشف عواقب اطلاعات نا متقارن شده است که عملاً مغایر امر انتخاب و اخلاق می باشد . کار او به این نتیجه منتهی شده که بازار به درستی عمل نمی کند و چگونه دخالت های مشخص دولت ها لازم است تا عملکرد بازار را اصلاح کند .

آنچه در مورد آقای استیگلیتز مهم است ، این واقعیت می باشد که او از درون اقتصاد امپریالیستی پر رنگ امریکایی و بر پایه درک و حساسیت به واقعیت های اقتصادی نظام سرمایه داری به این انتقادات رسیده و با توجه به ارزش های اخلاقی خود ، سعی کرده راه حل ارائه دهد . او از چارچوب نظام اقتصادی سرمایه داری خارج نمی شود ولی اصلاحاتی را پیش نهاد می کند که عملاً تحقق آن در چارچوب نظام نئولیبرالیستی کنونی مقدور نخواهد بود و در صورت اجرای آنها ، این نظام از محتوای خود دچار تحول خواهد شد . نقد آقای استیگلیتز به عملکردها ، در عمق خود ، نقد به فلسفه نظام سرمایه داری استثمارگر می باشد که " چیزی جز سود را " طلب نمی کند.